STREFA WIEDZY

 

Rzepak ozimy jest gatunkiem o szczególnie dużym zapotrzebowaniu na składniki mineralne. Na wytworzenie jednostki plonu plantacja rzepaku oprócz składników pierwszoplanowych (NPK) pobiera dużo ilości siarki i wapnia (tab. 1).

Tabela 1:
POBRANIE JEDNOSTKOWE SKŁADNIKÓW MINERALNYCH PRZEZ RZEPAK OZIMY
kg/t (plon główny + uboczny)

N	P2O5	K2O	Ca	Mg	S
58-60	26-30	78-80	50-55	8-9	14-15

Ponadto gatunek ten pozostaje na polu 10-11 miesięcy, co oznacza długi okres akumulacji składników. Zatem ze względu na specyfikę rzepaku, przed siewem wskazane jest zastosowanie nawozu Luboplon Ca-Mg zapewniającego odpowiednie zaopatrzenie roślin w wapń i magnez, które występują w granuli nawozowej w formie siarczanów. Dodatkowym celem stosowania tego nawozu jest stabilizacja odczynu gleby. Ze względu na względnie krótki okres od zbioru przedplonu do siewu rzepaku wapnowanie gleby z użyciem klasycznych nawozów odkwaszających w tym czasie nie jest wskazane. Wyjątek pod tym względem stanowią gleby silnie kwaśne, lecz w takim przypadku dawka nie powinna przekraczać 0,8-1 t CaO/ha, najlepiej używając nawozu Kreda Mg +. Do nawożenia rzepaku ozimego opracowano Lubofos pod rzepak, charakteryzujący się dużą zawartością siarki i boru – mikroelementu, którego niedobory są coraz częściej obserwowane w uprawach rzepaku, już w okresie jesieni. Charakterystycznym objawem niedoboru tego mikroelementu w początkowym okresie wzrostu jest „pękanie” szyjki korzeniowej. Z danych literaturowych wynika, że rzepak bardzo dobrze reaguje na nawożenia częściowo rozłożonym fosforytem, a taka forma fosforu znajduje się we wszystkich nawozach typu Lubofos. Dlatego w stanowisku, w którym z różnych przyczyn nie jest wskazane jesienne stosowanie azotu, można z powodzeniem zastosować Lubofos 12 (nawóz PK z siarką, wapniem i magnezem). W słabszych stanowiskach, celem przygotowania roślin do zimowego spoczynku warto rozważyć zastosowanie Luboplonu magnezowo-siarczanowego (Mg-S). Wczesno-wiosenne nawożenie rzepaku ma na celu z jednej strony regenerację uszkodzeń po zimie, z drugiej odpowiednie zaopatrzenie roślin w azot, którego pobieranie jest funkcją dostępności potasu, siarki, magnezu i innych składników. Niezależnie od stanowiska, nawożenie rzepaku siarką jest od dawna standardem, jednak z punktu widzenia fizjologii plonowania tego gatunku siarka powinna być systematycznie dostarczana do gleby, gdyż siarczany są pobierane z gleby do końca wegetacji roślin. Dlatego przy okazji aplikacji pierwszej dawki azotu w miesiącu marcu warto zastosować Luboplon potasowo-siarczanowy (K-S) – nawóz idealnie nadający się do wiosennego nawożenia rzepaku. Odbudowa rozety liściowej wymaga bowiem odpowiedniego zasobu energii, której akumulacja wiąże się z dobrym zaopatrzeniem roślin zwłaszcza w magnez, lecz także w potas, wapń i siarkę. Wszystkie wymienione składniki zawiera Luboplon K-S. Ponadto rośliny dobrze zaopatrzone w potas, siarkę i wapń są odporniejsze na atak patogenów. Siarka wzmaga reakcją obronną rośliny o charakterze biochemicznym, w przypadku wapnia mamy do czynienia z mechanizmem tworzenia fizycznej bariery uniemożliwiającej wnikanie patogenów, natomiast potas stymuluje występowanie obu wymienionych mechanizmów. Jeśli wcześniej zaniedbaliśmy nawożenie potasem, wczesną wiosną możemy uzupełnić niedobory tego składnika stosując Luboplon Kalium. Druga dawka azotu stanowiąca 25-40% całkowitej ilości tego składnika powinna być stosowana najpóźniej 3 tygodnie przed kwitnieniem, co w praktyce oznacza, że termin nawożenia przypada w pierwszej dekadzie kwietnia (rycina 1).

Rzepak ozimy pozostawia bardzo dobre stanowisko dla rośliny następczej. Wynika to z wielu przyczyn, wśród których najważniejsze to: głęboka penetracja profilu glebowego (swoisty transport składników z głębszych warstw gleby, rozluźnienie warstwy podornej) oraz względnie duży dopływ potasu z resztek roślinnych i słomy (jeśli pozostaje na polu – tabela 2). Okres po zbiorze rzepaku ozimego jest dobrym terminem do wykonania regulacji odczynu gleby. Jeśli wystąpi taka konieczność bardzo dobrym rozwiązaniem będzie Kreda Mg+ – nawóz węglanowy, tworzący w glebie zawiesinę, a to sprawia, że jego działanie jest efektywne, bez ujemnego oddziaływania na życie biologiczne gleby.

Tabela 2:
WARTOŚĆ PRZEDPLONOWA RZEPAKU OZIMEGO

Plon t/ha	Resztki pożniwne*		Słoma*
	P2O5	K2O	P2O5	K2O
3	4	35	15	135
4	6	50	20	180

* dostępność składników w 4-letnim zmianowaniu, kg/ha