STREFA WIEDZY

 

Tabela 1:
POBRANIE JEDNOSTKOWE MAKROSKŁADNIKÓW PRZEZ ZBOŻA
(ziarno + odpowiednia masa słomy)

Składnik	Wyszczególnienie	Pobranie jednostkowe kg/t
Azot (N)	pszenica, pszenżyto, jęczmień ozimy	28
	Owies	25
	żyto	22
Fosfor (P2O5)	wszystkie zboża	10
Potas (K2O)	pszenica, pszenżyto	18
	żyto, jęczmień	20
Magnez (MgO)	wszystkie zboża	4
Siarka (S)	wszystkie zboża	4-5

 

Udział zbóż jarych w strukturze zasiewów jest zdecydowanie mniejszy niż form ozimych, jednak nawożenie tej grupy roślin wymaga dość dużej staranności. Wynika to z faktu, że zboża jare dysponują zazwyczaj słabszym systemem korzeniowym, a okres akumulacji składników jest krótszy. Oznacza to konieczność odpowiedniego przygotowania stanowiska. W sytuacji gdy wymagane jest odkwaszenie gleby zabieg ten wykonujemy jesienią. Należy zwrócić uwagę, że regulacji odczynu dokonujemy już z myślą o roślinie następczej, gdyż ze względu na procesy biologiczne zachodzące w glebie zdecydowanie korzystniej jest proces odkwaszania gleby rozłożyć w czasie. W słabszych stanowiskach, które nie wymagają wapnowania, warto zastosować Luboplon wapniowo-magnezowy Ca-Mg, który ze względu na obecność kationów Ca2+ i Mg2+ działa stabilizująco na odczyn gleby. Ponadto aniony siarczanowe łatwo wiążą ujawniające się toksyczne dla młodych roślin kationy glinu. Nawóz ten z powodzeniem można stosować już wiosną. Znając zasobność gleby i potrzeby pokarmowe roślin wyliczone dla określonego plonu (tab.1.) przystępujemy do wyboru odpowiedniego nawozu. Do wiosennego, przedsiewnego nawożenia zbóż jarych oferta nawozów jest bardzo szeroka. Do dyspozycji pozostaje Lubofoska pod zboża, nawóz opracowany specjalnie dla tej grupy roślin, który oprócz szybkodziałających form azotu, fosforu, potasu i siarki zawiera także mikroelementy bardzo ważne dla zbóż – miedź i mangan. W sytuacji gdy wymagana jest szersza lub węższa relacja potasu do fosforu w nawozie można zastosować inny nawóz z grupy Lubofosek lub kombinację Superfosfatu (źródło fosforu) i Soli potasowej (źródło potasu) lub Luboplonu Kalium (źródło: wapnia, magnezu i siarki) – patrz rycina. W zbożach jarych stałe nawozy azotowe stosujemy zazwyczaj w dwóch terminach. Jeśli występuje taka potrzeba trzecim terminem jest okres początku kłoszenia, lecz w tym okresie do nawożenia najczęściej używa się nawozów płynnych. Efektywność nawożenia azotem możemy wyraźnie zwiększyć stosując nawóz o szerokim spektrum działania czyli Luboplon potasowo-siarczanowy (K-S). W skład tego produktu wchodzą kationy wapnia, magnezu i potasu oraz aniony siarczanowe, które są bardzo szybko pobierane przez rośliny. Nawóz ten można stosować przedsiewnie lub najpóźniej w stadium pełni krzewienia.

Współczesne podejście do nawożenia wymaga oceny potrzeb nawożenia dla całego zmianowania lub przynajmniej dla członu zmianowania. Na rycinach 2 i 3 zamieszczono przykład wyboru strategii nawożenia w zależności od stanowiska, w ogniwie zmianowania zboże jare – burak cukrowy. Z najnowszych badań wynika, że burak cukrowy jest rośliną silniej reagującą na zasobność gleby niż na bieżące nawożenie. W słabszych stanowiskach, w których wymagana jest korekta zasobności gleby, regulacji zawartości składników (i odczynu gleby) dokonujemy pod roślinę przedplonową, w tym przypadku w zespole uprawek przed siewem zbóż jarych. Oprócz Lubofoski pod zboża (w odpowiednio dużej dawce) do korekty zasobności gleby bardzo dobrze nadają się nawozy typu Lubofos, z których składniki są uwalniane w dłuższym przedziale czasu. Ostatecznym terminem doprowadzenia gleby do odpowiedniego poziomu zawartości składników jest okres po zbiorze zbóż. W takiej sytuacji nawozy najlepiej zastosować na ściernisko. Oddzielną kwestią jest sposób zagospodarowania słomy jako źródła potasu (tab. 2). W przypadku przyorania słomy należy uwzględnić dopływ tego składnika z plonu pobocznego.

Tabela 2:
WARTOŚĆ PRZEDPLONOWA ZBÓŻ JARYCH

Plon t/ha	Resztki pożniwne*		Słoma*
	P2O5	K2O	P2O5	K2O
4	≈ 1	13	4	45
6	≈ 2	20	6	65

* dostępność składników w 4-letnim zmianowaniu, kg/ha